17 Eylül 2011 Cumartesi

Bilim nedir - Bilim tarihi - Bilimin Özellikleri nedir

BİLİM: Tarafsız gözlem ve deneylerle elde edilen düzenli bilgiler topluluğudur.
Bilim Adamının Özellikleri
Bilim adamı meraklıdır ve iyi bir gözlemcidir.
Bilim adamı karalıdır.
Şüphecidir.
Çalışmalarının sonucuna ulaşıncaya kadar sürdürür.
Bilim adamı objegtif ve titizdir.
Zamanını verimli kullanır.
Düşünen ve yeni fikirler üreten bir insandır.
Diğer bilim adamlarıyla iş birliği içindedir.
Bilimsel Yöntem
Bir plan dahilinde gözlem ve deneylere dayanarak bilimsel gerçekleri ortaya koyan çalışmadır.Bilimsel yöntemin temeli sorular yöneltmek ve sorulara yanıt aramaktır.
Bir bilim adamı bilimsel yöntemle bir problemi çözerken şu yolu izler:
1-Problemin belirlenmesi
2-Gözlem yaparak verilerin toplanması
3-Hipotezin kurulması
4-Hipoteze dayalı tahminler yapılması
5-Kontrollü deneyler yaparak hipotezin doğrulanması
6-Deneylerin sonucuna genellemeler yapılması.
7-Teori ve kanun.
Gözlem
Doğru olaylar hakkında duyu organları veya araç gereç yardımıyla elde edilen gerçek bilgilere gözlem denir.Gözlem ikiye ayrılır:
1-Nitel gözlem:Sadece duyu organlarıyla yapılır.Yanılma payı yoktur.Sonuç kesindir.
Örnek:Şekerin suda çözülmesi
2-Nicel gözlem:Ölçü aletleriyle yapılır.Yanılma payı yoktur.Sonuçlar kesindir.Ayrıntılıdır.Bu yüzdende güvenilir.
Örnek:Terazi ile ağırlığın belirlenmesi
Hipotez (Varsayım)
Probleme konulan geçici çözüme hipotez denir.hipotez problemi çözmek için yapılan araştırma ve gözlemler sonucu elde edilen bilgilerin yardımıyla kurulur.
Hipotezin Başlıca Özellikleri:
Eldeki bütün verilere uygun olmalı ve onları açıklamalıdır.
Yeni gerçeklerin tahminine olanak sağlamalıdır.
Probleme çözüm önermelidir.
Deney ve gözlemlere açık olmalıdır.
Yeni deney ve gözlemlerle denenebilir olmalıdır.
Hipotezin Muhtemel Üç Sonucu Vardır
1-Doğrudan kanıtlanıp doğrudan geçerli haline gelebilir bir hipotez gözlem ve deneylerle doğrulanırsa teori değil gerçektir.
2-Yeni gerçeklerle desteklenerek teori veya kanun haline gelebilir.
3-Çürütülüp terkedilir.
Tahmin(yargı)
Tahmin hipotezden mantık yoluyla çıkan sonuçtur.Tahmin eğer ......... ise ........ ‘dır Kalıba uygun olarak yapılır.
Kontrollü Deneyler
Deneye etki eden tüm faktörler sabit tutularak her seferinde sadece bir faktörde değişiklik yapılarak düzenlenen deneylere kontrollü deneyler denir.Kontrollü deneyler hipotezin yeterlilik ve gerçekliliğinin araştırılması amacıyla yapılır.
Teori
Yeni bulgularla desteklenmiş olduğu bilim adamlarının çoğu tarafından kabul edilen hipoteze denir.Genel olarak doğrudurlar. Mutlak ve kesin sonuç değildir. Teoriler çürütülerek terk edilirler.
Biyoloji nedir?
Canlıların yapılarını, hayatsal faaliyetlerini, davranışları, gelişmelerini, çevreleri ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına biyoloji denir.
Biyoloji 2 ana bilim dalına ayrılır:
1-Botonik:Bitkileri inceleyen bilim dalıdır.
2-Zooloji:Hayvanları inceleyen bilim dalıdır.
Biyolojinin alt bilim dalları:
Anatomi:Canlıların iç vücut yapılarını inceler.
Morfoloji:Canlıların dış vücut yapılarını inceler
Fizyoloji:Canlıyı oluşturan organ ve sistemlerin çalışmaları görevleri ve fonksiyonları ile ilgilenir.
Sitoloji:Hücre yapısını organellerini ve işlevlerini inceleyen bilim dalıdır.
Histoloji:Dokuların yapısın , oluşum biçimini ve görevlerini inceler.
genetik:Canlılardaki aktarıla bilen özelliklerin bir dölden başka bir döle aktarım biçimlerini ve kurallarını inceler.
Monoküer Biyoloji:Hücre işleyişini moneküler düzeyde yani gen ve enzim seviyesinde inceleyen bilim dalıdır.
Ekoloji:Birbirleriyle ve cansız çevreyle ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
Embiriyoloji:Zigottan itibaren canlının gelişme ve farklılaşma evrelerini inceler.
Toksonomi:Canlıların benzer özelliklerine göre guruplara ayrılmasıyla incelenen bilim dalıdır.
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1-Hareket ve irkilme: Bütün organizmalar iç ve dış ortamlardaki uyartılara cevap verirler.Bitkilerdeki durum değişikliği gibi.
2-Hücresel yapı:Bütün canlılar hücrelerden oluşmuştur.
3-Üreme ve gelişme:Canlılar belli bir büyüklüğe ulaşınca kendi türlerinin devamını sağlamak için kendilerine benzer canlılar oluştururlar.
4-Enerji kullanımı:Canlıların hayatsal faaliyetleri için doğrudan kullandığı enerji kaynağı ATP monekülüdür.Bütün organizmalar tükettiği ATP moneküllerini hücresel solunum ile üretirler.
5-Boşaltım:Hücrelerde biokimyasal reaksiyonlar sonucu oluşan fazla veya zararlı Maddelere boşaltım ürünü bu maddelerin organizma dışına atılmasına boşaltım denir.
6-Beslenme:Organizmaların tümü yargı ve enerji maddesi gereksinimi taşıdığı için besin maddelerini kullanır.
Labaratuar Çalışmaları
Labaratuarda canlıları dokularını veya hücrelerini incelemek için aşağıda verilen yöntem ve teknikler uygulanır.
1-Vital İnceleme:Canlının sıvı içinde mikroskopla incelenmesidir.
2-Doku Kültürü Tekniği:Özellikle embiriyonik dokulardan alınan parçacıkların uygun ortamlarda saklanarak bu ortamlarda parçacıkların büyütülmesini sağlamaya yönelik parçacıklardır.
3-Fiksasyon (Tespit):Hücre yapısını kimyasal ve morfolojik açısından en az değişikliğe uğramasını sağlaması açısıyla hücrenin bazı sıvılarla etkileştirilerek birden bire öldürülmesine denir.
4-Dondurma ve Kurutma Yöntemi:Dokunun hızla dondurulmasından sonra kurutulmasıdır.
5-Kesit Alma:Köpük ve benzeri bir madde içine gömülmüş yada dondurulmuş mataryelden ince kesitlerin alınmasıdır.
6-Boyama:Hücrenin yada incelenen mataryenin farklı bir bilimsel

ÜNİTE II
2002 li Yılların Bilimi Biyoloji

Biyolojinin önemi:Biyoloji anlamaya, açıklamaya hatta kontrol etmeye çalışmaktadır.
Biyolojinin Amaçları:
Doğumdan ölüme kadar Sağlıklı bilinçli yaşama
Ekonomik gelişmeyi sağlıklı sürdürme ve
Çevre kirlenmesini engellemek
Toplumları bilimsel düşünceye yatkın kılmak.
Biyolojinin Önemini Arttıran Temel Unsurlar
1-Çevre sorunları:
Bitki ve hayvan neslinin giderek tükenmesi.
Çevreye bırakılan gazlar atmosferde ısınmaya neden olur.
Orman ve meraların tarım amaçlı kullanılması erozyonu arttırmaktadır.
Toprak, hava ve su kirliliğinin artışı.
2-Biyoteknolojik çalışmalar:
Monokiler biyoloji ve genetik mühendisliği alanlarında kullanılır.
Bir hücreden alınan genin başka bir hücreye yerleştirerek daha önce hiç bulunmayan gen bileşimleri üretebilmektir.
3-Biyolojik ıslah yöntemleri:
Biyolojik ıslah yöntemleri yüksek verimli ve üstün nitelikli bitkilerin yetiştirilmesini sağlar.
Bitki ıslahında genetik mühendisliğin sağladığı en büyük avantaj genetik enerjinin ortadan kalkmasıdır
Hayvan sağlığını koruma ve verim artışına yönelik .alışmalar yapabilmektedir
4-Tıp alanındaki gelişmeler:
Kan Kanseri hastalarına kemik iliği nakilleri yapma
Kalp böbrek organ nakilleri yapma

BÖLÜM III
Hücre:Canlının en küçük yapı birimidir.

Atom:Maddenin en küçük yapı taşıdır.Canlının yaşam ve işlev birimi olan hücreler Atom ve moneküllerden oluşmuştur.Üç kısımdan oluşur. Proton, Nötron, Elektron.
Element:Aynı türden atomların meydana getirdiği maddelere denir.
Bileşik:Farklı türden iki veya daha fazla atomların bir araya gelmesiyle oluşan maddeye denir.
Kimyasal tepkime:Atomlar arasındaki etkileşimlerle yeni maddelerin oluştuğu tepkimelere denir.
Monekül:Birbirinin aynı ve birbirinden farklı atomların oluşturdukları atom topluluklarına denir.
Kimyasal bağ:Aynı yada farklı türden atomların kuvvetli etkileşimlerle kümeler halinde bir arada tutulmasını sağlayan bağa denir.
İyonik bağ:Atomların elektron alışverişiyle oluşan + veya yüklü iyonların arasındaki çekim kuvvetinden oluşan bağa denir.
Kovalent bağ:Aynı veya farklı türden atomların arasında karşılıklı olarak aralarındaki elektronların ortak kullanılmasıyla oluşur.
CANLILARIN TEMEL BİLEŞENLERİ
İkiye ayrılırlar
A-İnorganik Bileşikler B-Organik Bileşikler
1-Su 1-Karbonhidratlar
2-Mineraller 2-Proteinler
3-Asit-Baz-Tuz 3-Yağlar
4-Enzimler
5-Vitaminler
6-Nükleer Asitler

A-İnorganik Bileşikler:Canlının kendi vücudunda sentezlemeyip dışarıdan almak zorunda. kaldıkları bileşenlerdir.
1-Su
Özellikleri:
2H ve 1O atomu içeren renksiz, kokusuz bir bileşiktir
Miktarı canlıdan canlıya değişir
Bütün hücrelerde su miktarı %15 üzerinde olmalıdır
Enzim adı verilen ve canlılık için kesinlikle gerekli olan organik bileşikler %15 su konsantrasyonunun altında çalışmazlar
Dehidrasyon ve hidroliz sentezi için su gereklidir
Suyun Canlılar İçin Önemi
1.Zehirli olan maddelerin zehirlilik derecesini azaltır
2.Çok iyi bir çözücüdür
3.Vücut ıssının dengede kalmasını sağlar
4.Metabolizma sonucu oluşan artık maddelerin atılmasını sağlar
5.Sindirim ve solunum gibi yaşamsal olaylar su ile gerçekleşir
6.Besinlerin tadının alınmasını sağlar
Asitler:Sulu çözeltiler H+ iyonu veren bileşiklerdir
Örnek:Mavi turnusol kağıdı kırmızıya çevirir
Bazlar:Sulu çözeltilere OH iyonu veren bileşiklerdir
Asitler ve Bazlar Arasındaki Fark
Asitler Bazlar
1-Suda çok çözünürler
Genellikle suda çözünürler
2-Tatları ekşidir 2-Tatları acı ve ele kayganlık
hissi verir
Asit Çeşitleri Baz Çeşitleri
Asetik Asit Na
Laktik Asit Mg
2-Tuzlar:
Asit ve bazların nötrleşmesiyle meydana gelen bileşiklerdir.
3-Mineraller:
Su ve besinlerle aldığımız inorganik bileşiklerdir
Hücre içinde protein, karbonhidrat, yağ gibi organik maddelerin yapısında veya tuz halinde bulunur
a-Ca ve Mg (Kalsiyum ve Magnezyum)
Kalsiyum kas kasılmasında ve kemik büyümesi için gereklidir.
Magnezyum tohum ve yeşil sebzelerde bulunur
b-Fe (Demir)
Karaciğer, ceviz, kuru üzüm, fındık vb. yiyeceklerde bulunur.Torakta bol miktarda vardır.Bitkiler demiri topraktan alırlar.Böylece hayvan ve insanlar bitkileri yiyerek alırlar.
Kasta miyoplabinin yapısında bulunur
Kanda hemoylabinin yapısında bulunur
Enzimlerin yapısında bulunur
Kan plazmasında iyon halde bulunur
Büyük bir kısmı karaciğer, dalak ve kemik iliğinde depolanır
Demir eksikliğinde Kansızlık olur
c-Na, K ve Cl (Sodyum, Potasyum ve Klor)
Hücrenin su alışverişinde ve sinir sisteminin çalışmasında etkilidir
Bazen vücutta su toplanmasında klorda sodyumla birlikte tutulur ve idrarla atılır
d-I (İyot)
Tiroit bezinin hormonu olan tiroksinin yapısına katılır.Eksikliğinde guatr olur.
e-F (Flor)
Kemik ve dişlerin yapısında bulunur. Eksikliğinde diş çürümesine neden olur .
B-Organik Birleşikler
Besin Maddeleri Organizmadaki Yaptıkları Görevlere Göre 3’eAyrılır.
1-Enerji verici besinler
Karbonhidratlar, proteinler ve yağlardır
2-Yapıcı onarıcı besinler
Proteinler, karbonhidratlar, mineraller ve su
3-Düzenleyici besin maddeleri
Madensel tuzlar, vitaminler, su
1-Karbonhidratlar
Karbonhidratların yapısında karbon, hidrojen ve oksijen bulunur
Görevleri:
1-)DNA, RNA ve ATP’nin yapısına katılır.
2-)Enerji verirler
3-)Yağlar ve proteinlerle birleşerek Hücre zarının yapısına katılırlar
4-)Hücre çeperinin yapısına katılırlar
Karbonhidratların Çeşitleri:
1-Monosakkaritler:Tek şekerlidirler. Karbonhidratların yapı taşıdırlar.Su ile daha küçük parçalara ayrılamazlar.2’ye ayrılırlar.
6 C’lular:
Glikoz
Fruktoz
Galaktoz
5 C’lular:
Deoksiriboz
Riboz
2-Disakkaritler:
Suda Çözülen tatlı maddelerdir. Çift şekerlidirler.Canlılarda en çok bulunanları MALTOZ, SÜKROZ ve LAKTOZ’dur
Dehidrasyon sentezi:Küçük moneküllerin birleşirken su açığa çıkması olayına denir.
Hidroliz:Büyük moneküllerin su katılarak yapı birimlerine ayrılmasına denir
3-Polisakkaritler:Çok sayıda monosakkaritin birleşmesiyle oluşur.Canlılarda en çok bulunanları NİŞASTA, SELÜLOZ ve GLİKOJEN’DİR.
Nişasta
Glikozun depo şeklidir
Bitkiseldir
Suda çözülmezler
Enerji ve depo kaynağıdır
Ayıracı iyottur
Selüloz
Düz zincirle bağlanmıştır
Bitkiseldir
Glikozun depo şeklidir
Bitkilerde hücre duvarının yapısına katılır
Ağaçlarda ve pamuk liflerinde bulunur
Glikojen
Dallanmış zincirle bağlanmıştır
Glikozun depo şeklidir
Hayvansaldır
Glikozun fazlası kas ve karaciğerde glikojen olarak depo edilir
Suda çözünür
Enerji verir
Kitin:Omurgasız hayvanlarda dış iskeleti oluşturur.Yapısı selüloza benzer

Karbonhidratların Canlılar İçin Önemi
İnsanların temel besin maddeleridir.
Kısa sürede enerjiye dönüştürerek kullana bilirler
Vücutta enerji verici olarak ilkönce karbonhidratlar kullanılır
En çok tüketilen besinlerdir
Seliloz:İnsan ve hayvanların sindirim sisteminden değişmeden geçerler.Bazı bakteriler ve tek hücrelilerdir.
2-)Yağlar
Suda çok az erime gösteren veya hiç göstermeyen eter, benzin, aseton gibi organik çözücülerde çözünebilen maddelerdir.
C, H, O atomlarından oluşur
Karbonhidratlara göre O oranı daha düşüktür
Yapı taşlar yağ asitleri ve gliseraldir
Bir yağ monekülü bir gliseral monekülüne üç yağ asidinin bağlanmasıyla oluşur
Ester bağı:3mol yağ asidinin ve 1mol gliserolün dehidrasyon senteziyle yağlar arasında oluşan bağa denir
Yağ Çeşitleri
a-Doymuş yağlar
Bitirik asit (tere yağı)
Hayvansal ve bitkisel yağlar
b-Doymuş yağlar
Ay çiçek yağı, mısır özü yağ, zeytin yağı, soya fasülyesi yağı
Yağların Canlılar İçin Önemi:
Karbonhidratlara ve proteinlere göre daha çok enerji vardır
İnsan ve hayvanlar besinlerden aldıkları protein ve karbonhidratları yağa dönüştürerek depo ederler
Yağlar depolandıklarında karbonhidratlardan daha hafiftirler ve bu yüzden göçmen kuşlar göç öncesinde yağ depolarlar
Fosfolipid:Hücre zarının ve sinir hücresindeki miyelin kılıfın yapısında bulunur
Steroidler:Bazı vitaminlerin ve hormonların yapısına katılır.
3-)Proteinler
Yapılarında C,H,O den başka S ve N bulunur.Yapı taşları amino asitlerdir.Proteinler yüzlerce amino asidin birleşmesiyle oluşur. Yapısında; C atomu, bir amino, bir karbonoksil grubu, bir H atomu ve birde radikal grup vardır.
Peptit bağı:Bir amino asidin karbonoksil taşıyan karbon atomu ile, diğer amino asidin amino gruplarındaki azot atomu arasında oluşan bağa denir
Proteinlerin görevi:
Hücrenin esas yapısını oluşturur.
Yetişkin insanların vücutlarındaki dolaşım, sindirim,solunum, boşaltım gibi biyolojik olaylar olurken hücrenin yıpranmasını engeller
Hemoglabinin bir kısmını oluşturur.
Antikorlar proteinlerden yapılmıştır
Enerji sağlamak için kullanılır
Hücre
Enzimlerin yapısına katılır.
İnsan vücudu için önemi:
Hücrenin bütün faaliyetlerinde görev alırlar
Eksikliğinde zihinde ve büyümede gerileme olur.
Vücut direnci azalır
Kolay hastalanılır.
Hastalıklar ağır seyreder ve açılan yaralar geç iyileşir
4-)Enzimler
Katalizör:Reaksiyon sonucu değişmeden çıkan maddelere denir.
Enzim:Canlı sistemlerdeki biyolojik katalizörlerdir.
Aktivasyon enerjisi:Bir kimyasal tepkimenin başlayabilmesi için gerekli olan en düşük enerji miktarıdır.
Enzimlerin Yapı ve Görevleri
Enzimler protein monekülleridir. Proteinlerin etkilendiği her olaydan enzimlerde etkilenir.
DNA’daki kalıtsal bilgiye göre sentezlenir.
Enzimin etki ettiği maddeye substrat denir.
Her enzimin belirli bir şekli vardır
Enzimin etki ettiği madde enzime uygundur
Her enzim belirli bir substrata özgüdür
Enzimler tekrar tekrar kullanılabilirler
Yağları parçalayan enzime Lipoz
Preteini parçalayan enzime Proteaz
Karbonhidrat ları parçalayan enzimlere ise Amilaz denir.
Enzimler çok hızlı çalışırlar
Enzimler basit ve bileşik olarak ikiye ayrılırlar
Basit enzim Bileşik enzim

Protein Yardımcı kısım
Esas kısım Esas kısım
Apoenzim aktif değildir. Koenzim Kofaktör
(Vitamin) (Mineral veya
metal iyonlar)
Apoenzim:Enzimin proteinden oluşan kısmına denir.
Koenzim:Enzimi oluşturan yardımcı kısım vitaminden oluşmuşsa koenzim Kofaktör:Yardımcı kısım metal iyondan veya mineralden oluşmuşsa enzim kofaktördür.
Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen Faktörler
1-Ortamın Sıcaklığı:
Enzim için en uygun sıcaklık vücut sıcaklığıdır. Enzimler 0 derece ve 55 derece de etkin değildirler. 0 derecede yapısı bozulmaz ve çalışamaz. Yüksek sıcaklıklarda enzimin yapısı bozulur ve çalışamaz
2-Ortamın PH Özelliği:
Enzimler asidik ve bazik ortamlarda çalışamazlar. Nötr ortamda daha iyi çalışırlar.Ancak asidik ve bazik ortamlarda çalışan enzimde vardır.
Pepsin: Midede asidik ortamda çalışır.
Tripsin: İnce bağırsakta bazik ortamda çalışır.
Amiloz:Sadece bazik ortamda çalışır.
3-Enzim Yoğunluğu:Ortamda yeterli substrat varsa enzim yoğunluğu arttıkça tepkimenin hızıda artar.
4-Substrat Yoğunluğu:
5-Substrat Yüzeyi
6-Su
7-Diğer kimyasal maddelerin etkisi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder